کد مطلب:51989 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » متفرقه

وظيفه حكومت اسلامي در مورد طب و بهداشت در جامعه چگونه است؟

شكي نيست بهداشت فردي و اجتماعي و ايجاد محيط سالم و امكان معالجة بيماري براي عموم، از وظائف حكومت اسلامي است.
دولت اسلامي موظف است، براي اين كار در دو بخش زير برنامه ريزي نمايد:
1ـ طب بهداشتي
يا مبارزه با عوامل پيدايش بيماري.
2ـ طب درماني.
يا راه درمان بيماري.
منظور از طب بهداشتي، پيشگيري از پديد آمدن بيماريها و از بين بردن عوامل آن است و چون جلوگيري از پيدايش بيماري و مبارزه با عوامل آن، به مراتب پرفائدهتر از درمان آن است، لذا بهداشت اهميت فوق العادهاي در حيات افراد و سرنوشت اجتماعات دارد.
دولت اسلامي جهت پيش گيري از عوامل بيماري، درمان و ريشهكني بيماريها، برنامههاي زير را عملي ميسازد:
الف ـ مراقبتهاي بهداشتي در سرتاسر كشور، جهت اين كار بايد به نظافت خيابانها، كوچهها و مراكز عمومي شهرها اهميت فراوان قائل شود و از مهمانخانهها، هتلها، مسافرخانهها، استخرها، وحمامهاي عمومي و فروشگاههاي موادغذائي، قصابيها، نانوائيها، و سالنهاي غذاخوري، مراقبت نمايد، تا اصول بهداشتي كاملا مراعات گردد و بايد به هر وسيله، عوامل بيماري را از بين برد، با مايه كوبي و تزريق سرم از بسياري از بيماريهاي واگير جلوگيري به عمل آورد.
ب ـ در راه درمان و ريشهكني بيماريها، بايد پزشك و وسائل علاج از قبيل دارو، درمانگاه و بيمارستان فراهم سازد، براي اين كار، ساختن درمانگاهها و بيمارستانها و مراكز بهداشتي، جهت بهداشت عمومي، وظيفه دولت اسلامي است و در همين رابطه، دولت موظف است، جهت خودكفا شدن كشور در امور بهداشتي آموزشگاهها و دانشگاههائي براي تدريس و تعليم علوم و فنون پزشكي و داروسازي و ساير وسائل بهداشتي تأسيس نمايد.

روش مسلمانان و حكومتهاي اسلامي از صدر اسلام نيز بر اين بوده است و شاهد اين مطلب، وجود كلنيكها، درمانگاهها و بيمارستانهائي است كه در طول تاريخ، در كشورهاي اسلامي دائر بوده است، مورخان اطلاعات مفيدي درباره اين بيمارستانها و مراكز بهداشتي بهدست ميدهند، مورخان بيش از سي بيمارستان مشهور را در قلمرو اسلام ذكر كردهاند كه در واقع مراكز عظيم علمي و بهداشتي بودهاند. (كارنامه اسلام/دكتر عبدالحسين زرين كوب/52).
بنابه نوشته «دكتر زيگريد هونكه» تنها شهر«قرطبه» در قرن دهم ميلادي داراي پنجاه بيمارستان بود، از اينهم مهمتر بيمارستانهاي شهر بغداد در زمان هارون الرشيد بودند، محل اين بيمارستانها با دقت و بر حسب خوبي آب و هوا انتخاب شده بود. اين از بديهيات بود كه آب دجله به وسيله لوله كشي، در داخل همه اطاقهاي بيمارستان جريان داشت. سپس همين نويسنده آلماني اضافه ميكند «موقعي كه سلطان عضد الدوله ميخواست در بغداد يك بيمارستان جديد و مدرن بسازد، به طبيب معروف «رازي» دستور داد، بهترين مكان را براي اينكار انتخاب كند. رازي كه دانشمند علمي تجربي بود، به وسيله دستياران، تكههاي گوشت گوسفند را در محلهاي مختلف حوالي شهر آويزان كرد و بعد از 24 ساعت آن تكههاي گوشت را باهم مقايسه كرد هر كدام تميزتر و تازهتر مانده بود، در همانجا بيمارستان عضدي را بنا كرد». (فرهنگ اسلام در اروپا ترجمه مرتضي رهباني/63ـ64).
البته تأسيس بيمارستان تنها كار دولت نبود، بلكه پزشكان و افراد خير و نيكوكار نيز بيمارستانهايي تأسيس ميكردند.
اولين بيمارستاني هم كه مسلمانان تأسيس كردند، ظاهراً در دوره هارون الرشيد بود، و در طي يك قرن تعداد بيمارستانها زيادتر شد و حتي بعدها بيمارستان سيار هم تأسيس شد كه شامل «ادويه» و «اشربه» به جهت بيماران دور افتاده بود و در اين مورد نيز، به غير مسلمين هم مثل مسلمين توجه ميشد. (كارنامه اسلام/52ـ53).
و درباره اداره و ترتيب بيمارستانها و اوصاف و شروط آن نيز مسلمانان كتابهايي تأليف كردند در واقع ترتيب همين بيمارستانها بود كه وسيله پزشكان و علماي فرانسه و ايتاليا تقليد شد و بيمارستانهاي امروزي اروپا از آن بيرون آمد. (كارنامه اسلام/52ـ53).

---

مباني حكومت اسلامي
آية الله جعفر سبحاني